NOWE OBOWIĄZKI ZWIĄZANE Z IMPLEMENTACJĄ TZW. DYREKTYWY OMNIBUS

Do Sejmu trafił projekt zmiany przepisów, który ma na celu m.in. implementację w Polsce tzw. Dyrektywy Omnibus, a więc unijnych przepisów zwiększających ochronę konsumenta. Jest on istotny przede wszystkim dla podmiotów działających w Internecie, ale także inni przedsiębiorcy powinni zweryfikować, czy nowe przepisy będą wpływać na ich biznes.

Informowanie o promocjach i przecenach

Nowe przepisy nakładają na przedsiębiorców obowiązki dotyczące precyzyjnego informowania o przecenach i promocjach. W szczególności, konieczne będzie wyraźne wskazywanie najniższej ceny towaru lub usługi, jaka obowiązywała przed wprowadzeniem obniżki.

Portale usługowe (np. działające w modelu SaaS) i inni usługodawcy dostarczający usługi na odległość

Wprowadzane są pewne doprecyzowania odnośnie obowiązków informacyjnych dotyczących m.in. tego, że konsument powinien być powiadomiony, że traci prawo do odstąpienia od umowy w przypadku rozpoczęcia wykonywania usługi.

Przedsiębiorcy powinni zweryfikować treść stosowanych wzorów oświadczeń, które akceptują konsumenci, tak aby były one zgodne z nowymi przepisami.

Platformy sprzedażowe (marketplace’y) – nowe obowiązki

Nowe przepisy nakładają szereg obowiązków na platformy, które pośredniczą w sprzedaży – takie jak portale aukcyjne czy różnego rodzaju serwisy działające w modelu „marketplace” (a więc nie sprzedające samodzielnie towarów lub usług, a publikujące oferty innych podmiotów).

Przykładowo portal będzie musiał informować o tym, czy konsument zawiera umowę z przedsiębiorcą czy z osobą prywatną (tak, żeby konsument wiedział, jakie są jego prawa i obowiązki).

Do tego na prowadzących takie serwisy nałożono obowiązki informacyjne dotyczące powiadomienia o kryteriach wyszukiwania oraz pozycjonowania określonych ofert.

Płatne komentarze i rekomendacje

Wyraźnie zakazane ma zostać umieszczanie w portalach nieprawdziwych komentarzy i rekomendacji. O ile do tej pory można było to traktować jako fałszywą reklamę i wprowadzanie w błąd, to na podstawie nowych przepisów takie działanie ma zostać jednoznacznie zabronione.

Przedsiębiorcy powinni więc zwrócić uwagę na to, jak osoby, które świadczą dla nich usługi z zakresu marketingu internetowego (tworzą lub administrują stronami internetowymi itd.), wykonują swoje obowiązki – tak by działanie takiego podmiotu nie naraziło przedsiębiorcy na negatywne konsekwencje.

Usługi cyfrowe

Na przedsiębiorców, którzy dostarczają treści lub usługi cyfrowe, za które klienci nie płacą pieniędzmi, a swoimi danymi osobowymi także zostały nałożone nowe obowiązki. Powyższe oznacza, że nawet oferowanie treści lub usług cyfrowych, które do tej pory uznawane były za bezpłatne, będzie wymagało dostosowanie się do nowych przepisów.

Ograniczenia dotyczące sprzedaży towarów i usług na pokazach i wycieczkach

Wprowadzono wiele ograniczeń dotyczących sprzedaży m.in. usług finansowych, ale także i zawierania innych umów podczas pokazów odbywających się poza siedzibą przedsiębiorstwa lub podczas wycieczek.

Celem nowych regulacji jest oczywiście utrudnienie różnego rodzaju działań manipulacyjnych, nakierowanych często na osoby starsze. W trakcie takich prezentacji uczestnicy namawiani są często na nabycie drogich towarów na pozornie korzystniejszych warunkach. W tym celu konsumenci często zaciągają znaczące zobowiązania np. zaciągając kredyty.

Trzeba jednak brać pod uwagę, że przepisy te mogą w określonych sytuacjach objąć także inne, uczciwe działania gospodarcze. Każdy przedsiębiorca zawierający umowy np. w miejscu zamieszkania klienta lub podczas większych spotkań, powinien zweryfikować, czy nie musi dostosować swojego modelu działania lub przynajmniej stosowanej dokumentacji, do nowych przepisów.

Ograniczenia dotyczą również pobierania należności (nie będzie to możliwe przed upływem okresu odstąpienia od umowy).

Oferowanie w różnych krajach tego samego towaru, ale o innych cechach lub parametrach (tzw. produkty podwójnej jakości)

Wprowadzony ma zostać nowy przykład nieuczciwej praktyki rynkowej: wprowadzanie w różnych państwach członkowskich towarów opisywanych jako identyczne, które jednak różnią się w istotny sposób składem lub właściwościami (o ile nie przemawiają za tym uzasadnione i obiektywne czynniki).

Chodzi o opisywane często w mediach przypadki, gdy np. towary spożywcze lub chemiczne sprzedawane w niektórych krajach UE były wyraźnie lepszej jakości, niż te wprowadzone w innych krajach – mimo, że oferowane były pod tą samą marką i jako, rzekomo, ten sam produkt.

Możliwe konsekwencje

Naruszenie przez przedsiębiorcę wyżej opisywanych przepisów może wiązać się z reakcją organów państwa np. Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub Inspekcji Handlowej. Niewypełnienie obowiązków nałożonych przez dyrektywę może skutkować nałożeniem wysokich kar administracyjnych. Co więcej, brak dostosowania się do nowych regulacji będzie oznaczał ryzyko uznania niektórych postanowień umów zawieranych z klientami za nieważne, a także niebezpieczeństwo uzasadnionego niewywiązywania się przez konsumentów z tych kontraktów. Jednocześnie należy pamiętać, że od niedawna polskie przepisy pozwalają w niektórych sytuacjach traktować jednoosobowych przedsiębiorców tak samo jak konsumentów.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu

autorzy: Jan Marczyński, radca prawny i Jędrzej Brzykcy, prawnik