Od 13 października 2019 roku spółki będą zobowiązane do ujawnienia swojego beneficjenta ekonomicznego w nowo utworzonym Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych. Za niespełnienie tego obowiązku bądź nieterminowe dokonanie zgłoszenia grożą znaczące kary. 

Nowa ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu obowiązuje już od ponad roku. Dopiero od października obowiązywać będą jednak pewne przepisy, które mają bardzo duże znaczenie dla większości przedsiębiorców, zobowiązujące do ujawnienia beneficjenta ekonomicznego każdej spółki wpisanej do KRS.  

Za niespełnienie obowiązku będzie można dostać karę do 1.000.000 zł. To raczej spora kwota,  biorąc pod uwagę, że np. za niezgłoszenie danych do KRS można dostać grzywnę najwyżej kilku tysięcy złotych, podobnie jak za niespełnienie obowiązku wobec GUS. 

Beneficjent – niekoniecznie wspólnik

Beneficjentem rzeczywistym jest każda osoba fizyczna sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę oraz każda osoba fizyczna, w imieniu której nawiązywane są stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna. 

Beneficjentem rzeczywistym spółki będzie m.in. osoba fizyczna posiadająca ponad 25% udziałów lub akcji spółki, osoba fizyczna dysponująca ponad 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym spółki, osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobami prawnymi, które łącznie spełniają powyższe warunki, a w określonych przypadkach także osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w spółce. 

Tak więc beneficjentem ekonomicznym może być zarówno wspólnik spółki, jak i osoba stojąca „ponad” wspólnikiem. 

Obowiązek wpisu dotyczy także sytuacji, gdy beneficjent ekonomiczny jest wpisany do KRS jako wspólnik – a więc wpis do nowego rejestru będzie powtórzeniem danych widniejących w KRS.  

Z drugiej strony, np. zarząd spółki z o.o. będzie musiał weryfikować nie tylko to, kto jest jej wspólnikiem (obecnie ma taki obowiązek), ale także strukturę powyżej.  

Sposób zgłaszania 

Zgłoszenia do Rejestru dokonywane będą elektronicznie – w systemie wskazanym przez Ministra Finansów. Zgłoszenie podpisuje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub poprzez profil ePUAP. Zgłoszenie składać będzie osoba uprawniona do reprezentacji spółki. 

Autorzy: Jan Marczyński, radca prawny i Natalia Rogólska, prawnik